عوامل مؤثر بر متنوع‌سازی صادرات صنعتی در ایران

امروزه رشد صادرات غیرنفتی به عنوان روشی مؤثر جهت دستیابی به رشد اقتصادی با توجه به بی­ثباتی درآمدهای نفتی، مطرح است. در این راستا ضرورت بررسی عوامل مؤثر بر آن به منظور اتخاذ سیاست­ های تجاری مناسب برجسته می­ گردد. با توجه به تأکید برنامه­ های توسعه کشور بر رشد صادرات غیرنفتی، متنوع­سازی صادرات یکی از سیاست­ های مناسب در این زمینه است. هدف از این مطالعه ارزیابی عوامل مؤثر بر متنوع­ سازی صادرات صنعتی در ایران است. برای این منظور جهت تعیین میزان تنوع صادرات از شاخص هرفیندال-هریشمن و برای تخمین مدل از روش فیلتر کالمن طی دوره 1978 تا 2012 استفاده شده است. نتایج مقاله حاکی از ارتباط مثبت و معنادار بین سرمایه­ گذاری مستقیم خارجی، سرمایه­ گذاری داخلی، شاخص رقابت­ پذیری، توسعه بخش مالی، قدرت نهادی و نرخ ارز با تنوع صادرات است. این یافته­ ها پیامدهای مهمی از نظر سیاستی جهت تدوین برنامه­ های آتی به منظور دستیابی به توسعه پایدار دارد. بنابراین پیشنهاد می­ گردد به منظور افزایش درجه تنوع ­سازی صادرات رشد اعتبارات به بخش خصوصی و افزایش توان رقابتی بین­ المللی برای جذب سرمایه­ گذاران خارجی مد نظر قرار گیرد.